Carstvo Monera

Carstvo Monera obuhvata jednoćelijske organizme bez jedra, odnosno prokariote. Tipični prokariotski organizmi su bakterije. Bakterije se smatraju najstarijim organizmima na planeti Zemlji. 

Gdje se nalaze bakterije?

Bakterije se nalaze svuda oko nas, u zraku koji dišemo, u hrani koju jedemo, u zemlji, na odjeći, na posuđu, apsolutno na svakoj površini koju možemo da zamislimo. Ako se bakterije nalaze u hrani i vodi, te u odjeći, da li su sastavni dio ljudskog organizma? Itekako da jesu. Bakterije se nalaze u probavnom traktu čovjeka i životinja, na sluznicama, na koži, kosi...Znači bakterije su sastavni dio ljudskog organizma!

Pa zašto onda nismo stalno bolesni, kako se odbraniti od tolikih bakterija?

Zdravi smo zahvaljujući nekim bakterijama, one su kao što smo rekli, sastavni dio našeg organizma, te ih nazivamo dobrim bakterijama. Dobre bakterije štite našu kožu, nalaze se u crijevima te pomažu u varenju hrane i štite sluzokožu od štetnih bakterija.

Koje su to štetne bakterije?

To su bakterije koje se u normalnim uslovima ne nalaze u ljudskom ili na ljudskom organizmu. To su bakterije kojih je puno manje, te imaju mogućnost da izazovu oboljenje kod čovjeka. Na te bakterije organizam nije "navikao" te kada uđu u organizam imuni ili odbrambeni sistem čovjeka ih prepozna kao strani organizam i napada ih s ciljem da ih uništi. Da li će se bolest razviti ovisi o snazi imunog ili odbrambenog sistema čovjeka, a ukoliko bakterije nadjačaju imunitet, uvode se lijekovi tzv. antibiotici koji ubijaju bakterije.

Kako su bakterije građene, zašto se zovu prokariotima?

Bakterije se nazivaju prokariotima jer su građene od samo jedne ćelije koja nema jasno definisano jedro. Šta znači definisano jedro? To je jedro koje nema svoj karakterističan oblik, nije odvojeno ovojnicom ili membranom od ostatka citoplazme, a genetički materijal je rasut svuda po citoplazmi.

Za koju bakteriju ćete sigurno čuti tokom svog obrazovanja? To je bakterija Escherichia coli (Ešerihija koli) koja se normalno nalazi u crijevima čovjeka. Međutim ako ova bakterija, nepravilnom higijenom dođe u neki drugi organski sistem može da izazove bolest i bolesna stanja. Primjer je upala mokraćnih kanala, koju može uzrokovati ova bakterija. Zašto je još važna E.coli u biologiji? Učiti ćete o genetičkom inžinjerstvu, te ćete spominjati upotrebu cirkularne DNA (nasljednog materijala E.coli u obliku prstena ili kruga - zato se naziva cirkularna) kao vektora (prenosnika). Genetičkim materijalom E.coli se lahko upravlja pa se u taj prsten ili DNA E.coli insertira ili umetne dio DNA drugog organizma koji nosi šifru za jednu nasljednu osobinu (jedan protein) i umetne u ćeliju domaćina. Ćelija domaćina će "proizvesti" protein za koji je potrebna šifra ili kod DNA, bila prenesena vektorskim plazmidom E.coli. Komplikovano jeste ali ćete tokom učenja o genetičkom inžinjerstvu i biotehnologiji to shvatiti.

Oblici bakterija su predstavljeni na slici, a o patogenim i dobrim bakterijama u sljedećem blogu...

Oblici bakterija